Japanse Ema en de drie apen die geen
kwaad horen, zien en spreken
|

www.three-monkeys.info
|
Presentatie van Emil Schuttenhelm op de HZZ verzamelaarsdag van 4
oktober 2008 in Eerbeek.
|
English version “under construction”.
|
Deutsche Fassung in Bearbeitung
|

|
Misschien
hebben sommigen van jullie dit plankje met de drie apen al in je
verzameling of hebben jullie al eens een keer iets dergelijks gezien. Of iets
wat erop lijkt, maar dan met een andere afbeelding of met Japanse letters.
En je hebt je daarbij afgevraagd wat het eigenlijk voorstelt.
Dit zijn
religieuze wensplankjes en die zijn het resultaat van een mengeling van
twee Japanse godsdiensten, het Shintoisme en het Boeddhisme. In Japan
worden deze plankjes “Ema” genoemd, wat letterlijk betekent: afbeelding van
een paard.
Dit klinkt
nogal verwarrend en in deze presentatie wil ik proberen er wat meer erover
te vertellen. Het eerste gedeelte gaat
over Ema in het algemeen en het tweede gedeelte over Ema met de drie
apen.
|
“EMA”=afbeelding van een paard
|

|

|

|

|
Meer dan
duizend jaar geleden, was het in Japan een gewoonte van rijke mensen om
levende paarden aan te bieden aan de goden, in ruil voor zegeningen.
Paarden werden beschouwd als heilige dieren en de goden zouden er dan ook
graag op rijden. De stal bij de schrijn in Nikko in Japan, waar de meest
beroemde afbeelding van de 3 apen te zien is, was dan ook bedoeld voor
zulke offergaven.
Levende
paarden waren niet alleen dure offers, maar het was ook duur voor de
schrijn om ze te onderhouden. Om deze practische redenen werden de paarden in
de loop der jaren vervangen door paarden uit klei of hout. En nog later
door afbeeldingen van paarden. Precies, de Ema, zoals al gezegd, de
afbeelding van een paard.
Het was een
jarenlange traditie om in tijden van droogte een zwart paard aan te bieden
aan de goden en na lange perioden met regen een wit paard.
|
Mengeling van Shintoisme en Boeddhisme
|

|

|

|

|
In de loop
der tijden kwamen er ook andere afbeeldingen op de Ema, niet alleen
paarden, maar ook andere dieren of mensen of ook alleen maar teksten.
Wanneer
gelovigen naar Shinto schrijnen gaan, vertellen ze hun wensen op aan de
goden en ze schrijven die dan op deze Ema plankjes. Het is niet helemaal
hetzelfde als ons “bidden”, maar het lijkt er wel wat op.
|
Ema vindt men nog steeds in Japan
|

|

|

|

|
De beschreven
Ema worden op een zo goed mogelijke plek opgehangen, meestal buiten de
tempel, zodat de goden ze beter kunnen zien. Maar zoals je ziet, de goden
moeten toch wel goeie ogen hebben en ook genoeg tijd nemen om ze allemaal te
kunnen lezen.
|
Meestal in tempels en schrijnen
|

|

|

|

|
In de meeste
schrijnen en tempels in Japan kunnen Ema’s nog altijd voor ca. 5 dollar gekocht
worden en je kunt er dus zelf iets op schrijven en ze dan ophangen, maar
heel vaak worden ze ook gewoon als souvenier gekocht en mee naar huis
genomen.
|
Ema = religieus bordje
|

|
In de loop
der jaren zijn er twee types van Ema onstaan: Kleine plankjes, zoals je die
hier ziet, gebruikt door gelovigen met de vraag om hulp aan een god of voor
doorzettingsvermogen bij het vervullen van een belofte. Vaak is de
afbeelding direct betrokken bij de wens of het probleem. Tijgers zouden
tegen cholera beschermen en varkens (eigenlijk wilde zwijnen) betekenen
oprechtheid en geduld.
De drie apen
die geen kwaad zien, horen en spreken zijn de boodschappers van het koshin
geloof en apen in het algemeen betekenen oplossers van problemen,
vernieuwers, uitvinders of intellectuelen.
|
Voorbeelden
van wensen die op Ema voorkomen
Geluk in het algemeen
Vruchtbaarheid
in de landbouw, voorspoed in zaken of bekwaamheid in de kunst.
Voorspoed en
goed opgroeien van kinderen
Herstel van ziekte
Oprechtheid
en trouw in een relatie
Abstinentie
van alcohol, tabak en gokken
|
Een recente
studie heeft aangetoond, dat gedurend de laatste decennia, veel Ema zich
betrokken op mannen die beloofden trouw te zijn aan hun vrouw, voor altijd
of tenminste voor een bepaalde tijd. Het is interessant, dat er haast geen
Ema te vinden zijn van vrouwen die zich datzelfde ten opzichte van hun
mannen wensen.
Hoe het ook
zij, trouw blijkt een verdwijnend onderwerp te zijn. Een groot gedeelte van
de Ema worden nu beschreven door jongelui, vooral meisjes. Vaak wensen ze
zich goede resultaten op school, maar ook onderwerpen zoals liefde en
huwelijk zijn behoorlijk populair.
Oudere mensen
vragen meestal om goede gezondheid of het gaat ook vaak om financiële
zaken.
Het valt op,
dat puur religieuze themas, zoals dankbaarheid of lof aan de goden
practisch helemaal verdwenen zijn.
|
Gezondheid
|

|

|

|

|
Veel Ema gaan
over gezondheid. De twee bovenste over voeten, links onder over een gewonde
arm en rechts onder is een algemene, nogal abstracte Ema over gezondheid en
een lang leven.
|
Trouw in een
relatie
|

|
Hier is een
voorbeeld van een vrouw die zich oprechtheid en trouw van haar partner
wenst
|
Geld
|

|
Zoals gezegd,
geld is ook een populair thema, vooral bij oudere mensen.
|
Ema waarin beloofd wordt met roken en
drinken op te houden
|

|
Ema waarin de
schrijver belooft met het drinken en roken op te houden. Deze komt uit het
Shinto Museum in Japan.
|
Gebed voor
een zieke
|

|
Sommige Ema
zijn ware kunstwerkjes
|
Genoeg melk
voor borstvoeding
|

|
Hier is een
voorbeeld van een moeder die hoopt op voldoende melk voor haar kind.
|
Geen idee wat dit is
|

|
Over deze
wens weet ik niet veel te vertellen, maar het heeft misschien wel iets met
muziek te maken of zo.
|
Deel 2
|
Ema met afbeelding van de 3 apen
|
Nu komt dus het
tweede gedeelte van deze presentatie over Ema met de drie apen. Deze worden
vaak in Koshin-do (koshin schrijnen) opgehangen, meestal als een wens voor
een lang en gezond leven. De kern van het koshin geloof is lang en gezond
te leven door alle slechte dingen te vermijden. Dit is in feite niets
nieuws en komt in haast alle godsdiensten voor. Het bijzondere van het
koshin geloof is, dat daarin “onze” drie apen als symbool gebruikt worden.
De drie apen worden beschouwd als boodschappers tussen de goden en de
mensen.
|
Als eerste
hieronder een afbeelding van een antieke ema uit de 17e - 18e
eeuw over het Koshin
geloof met Shoumen
Kongou en de drie apen. Dit is eenzelfde soort afbeelding als op antieke
papierrollen te zien is of ook op Koshin
monumenten.
|
Translation from Japanese
To
expel evil (sickness)
Man
born in the year of the sheep
|

|
Translation from Japanese
Koshin
all wishes to be fulfilled
Name of Koshin-do
(location not known)
|

Illustration
# 19 from the book “Ko Ema” by Hiromi Iwai, published in 1966 by the company San Sai Sha in Japan.
Info:
Michio Iida, Kyoto
|
|
De volgende ema
zijn allemaal uit deze of de vorige eeuw.
|

|

|

|

|

|
|
Deze Ema
hierboven worden nog altijd in grotere hoeveelheden gemaakt.
|

|

|

|

|
Ook deze zijn
uit serieprodukties en zijn nog altijd in schrijnen en tempels te koop.
|

|

|

|

|
De bovenste
twee komen uit souvenierwinkels in Nikko Japan. In de afbeelding rechts
onderaan zijn apen het er blijkbaar nog niet over eens wie nu eigenlijk
horen, of zien of zwijgen wil gaan doen.
|

|

|

|

|
Deze Ema hier
zijn allemaal handgeschilderd en daarom uniek
|

|

|

|

|

|

|
Ook deze zes Ema
zijn allemaal weer van hand geschilderd.
|

|

|

|

|
De twee
bovenste zijn met belletjes uit klei, zoals die ook in religieuze
ceremonies gebruikt worden. De andere twee zijn gedeeltelijk of helemaal
uit keramiek.
|

|

|

|

|

|

|
Hier nog een
aantal speciale Ema. In Japan worden voor het HZZ symbool eigenlijk
uitsluitend apen gebruikt. Links in het midden zijn, als grote uitzondering,
drie shinto priesters afgebeeld die hun ogen, oren en mond bedekken.
|

|

|

|

|
Hier nog vier
actuele Ema, die ik van een vriend heb gekregen, die onlangs tempels in Kyoto
en Osaka bezocht heeft.
|
Kawasaki Daishi Tempel

|
Dit is een
voorbeeld van een grote Ema en die is te zien in een tempel in Kawasaki,
ten zuiden van Tokio. Deze stad is beroemd voor het Kanamara festival in
het voorjaar, ook het “vruchtbaarheids-festival” genoemd. De slogan van
deze Ema, die wijst op het vermijden van geslachtsziekten, is dan ook heel
toepasselijk.
|
Hartelijk
dank aan Michio Iida in Japan, voor foto’s en informaties om deze
presentatie te kunnen maken.
|
本当にありがとう
|
|
|
|
|